DIR Floortime

DIR (Developmental, Individual Difference, Relationship-based) çocuğu daha iyi anlamak ve gelişimini desteklemek için gelişimsel özelliklere, bireysel farklılıklara göre, bireyler arasında ilişki kurulmasına dayanan bir modeldir. Bu yaklaşım sayesinde alandaki uzmanlar, otizm spektrum bozukluğu, gelişimsel gerilikler, down sendromu, duygusal ve dürtüsel problemi olan çocuklar için detaylı değerlendirme yapabilir ve müdahale programları geliştirebilir. DIR Floortime® tekniği DIR modelinin uygulanış şeklidir. DIR Modeli, çocuğun sadece beceri ve davranışlarına odaklanmaz. Sosyal, duygusal ve düşünsel kapasitelerin oluşması için sağlam temeller atmayı hedefler. Çocuğun bireysel farklılıkları ve gelişimsel düzeyi göz önünde bulundurularak güven ve duygu içeren bir etkileşim ile oyun oynanması Floortime olarak özetlenir.

D (Developmental): Gelişimsel

Gelişimsel Bölüm (D) DIR modelinin yapı taşıdır. Çocuğun takvim yaşı değil, gelişimsel olarak nerede olduğunun anlaşılması ve çocuğa ona göre yaklaşılmasını sağlar. Altı tane Fonksiyonel-Duygusal Gelişim Basamağı (FEDL) vardır.

1) Regülasyonu kalmayı koruyabilmek. Ortak dikkat sağlamak ve sürdürmek.
2) Başkalarıyla ilişki kurmak ve birliktelik sağlamak.
3) Sözel ve sözel olmayan iletişim sinyallerini kullanarak iletişim başlatmak ya da başlatılan iletişime cevap vermek.
4) Niyet içeren sürekli bir etkileşim sağlamak;
5) Semboller ve yaratıcılığı kullanarak oyun oynayabilmek;
6) Düşünceler arası köprü kurmak, mantıksal düşünebilmek.

I (Individual-Differences): Bireysel Farklılıklar

Bireysel farklılıklar bölümü (I), her çocuğun çevresinden ve kendi bedeninden gelen uyaranları işlemlemesi ve tepki vermesiyle ilgilidir. İşitme, dokunma, görme duyusu, denge, motor hareketleri sıralama kapasitesi bireysel farklılıkların görüldüğü alanlardandır. Çocuk bu uyaranları işlemleyerek kullanmakta farklılık gösterebilir ve bu uyaranlara aşırı veya çok az tepki verebilir. Bu durum çocuğun bulunduğu ortamdaki etkileşimini ve uyumunu etkileyebilir.

R (Relationship-Based): İlişki Temelli

İlişki temelli bölüm (R), uzmanların, ebeveynlerin veya bakım verenlerin çocuğun gelişimsel seviyesi ile bireysel farklılıklarını gözeterek çocukla sıcak ve güven içeren etkileşime geçmesidir. Bu ilişki çocuğun fonksiyonel duygusal gelişiminin desteklenmesini sağlar.

DIR Floortime Nasıl Yapılır?

İlk değerlendirme sonucunda, belirlenen hedefler aileyle paylaşılır. Terapist, çocuğun bireysel farklılıkları ve gelişimsel seviyesini tanıması konusunda aileye rehberlik eder. Çocuğun niyetini takip etmek, onun liderliğini izlemek ve ona katılmak en önemli kısımdır. Çocuğun ilgi gösterdiği oyun ya da oyuncak üzerinden onun liderliğini takip ederek etkileşim sağlanır. Amaç, bu etkileşimi geliştirmek, düşünce içeriklerini esnetmek ve çocuğu fonksiyonel duygusal gelişim basamaklarında yukarıya doğru taşımaktır.